درب آسانسور چیست ؟
درب آسانسور از اصلی ترین اجزای آسانسور است و اهمیت بسیار ویژه ای دارد چون اولین قطعه ای از آسانسور است که در دید عموم است درب آسانسور علاوه بر نقش موثر در امنیت مسافران آسانسور از نظر زیبایی و تزئینی نیز اهمیت فراوان دارد انتخاب صحیح درب آسانسور به طور مستقیم در ایمنی و زیبایی کل آسانسور و محیط اطراف تاثیر دارد .
درب آسانسور وسیله ای که هم ورودی و هم خروجی کابین را می پوشاند این درب ها معمولا به طوری طراحی شده که می تواند ایمنی مسافران را تضمین و از ورود یا خروج ناخواسته به فضای چاه آسانسور جلوگیری می کند .
درب آسانسور می تواند به صورت دستی نیمه اتوماتیک یا اتوماتیک باز و بسته شوند و معمولا از مواد مقاوم مانند فولاد ساخته می شوند اگر بخواهیم یک آسانسور ایمن داشته باشیم حتما باید بهترین درب آسانسور را برای آن انتخاب کنیم زیرا درب آسانسور به دلیل استفاده زیاد ممکن است دچار خرابی شود و خرابی درب آسانسور می تواند خطراتی برای جان مسافران در پی داشته باشد.
درهرکابین آسانسور حداقل یک درب و در طبقات نیز یک درب طبقه وجود دارد. ازلحاظ نوع باز و بسته شدن، درب ها به دو دسته کلی از نوع لولایی و اتوماتیک تقسیم بندی می شوند. از نظر ساخت درب های اتوماتیک نیز به دو دسته رو هم باز شو(تلسکوپی) و از وسط بازشو (سانترال) تقسیم میشوند
درب تمام اتوماتیک درب کابین سانترال
از نظر موادسازنده نیز درب ها را به دو دسته عمده تقسیم می شوندکه عبارتند ازدرب فولادی که از ورق سیاه بوده و روی آن رنگ آمیزی یا با ورق استیل به عنوان دکوراسیون پوشیده می شود واز جنس شیشه(لمینت) که در آسانسورهای پانورامیک مورد استفاده قرار میگیرد.
کلیه درب ها به صورت دوجداره از ورق های فولادی ۵/۱و ۲ و۳میلی متری ساخته می شوندوعرض دوجدار از یکدیگر ۵/۱
تا ۵ میلی متر متغیر است.
ضخامت شیشه های لمینت در درب های شیشه ای حداقل۱۱میلی متر تا ۲٠ میلی متر درانواع بدون قاب متغیراست.
این روش دارای دو مزیت مشخص است نخست بدون توجه به تعداد درب های طبقه فقط در طرف کابین به یک موتور نیاز می باشد، دوم اینکه درب های طبقه تا زمانی که کابین به سطح تراز توقف نرسیده باشد، بازنخواهد شد.
ایراد این روش این است که موتور درب آسانسورباید درب هایی با وزن های مختلف راباز وبسته نماید برای مثال طبقه اصلی ساختمان ممکن است دارای درب برنزی سنگین باشد درحالیکه درب های طبقات دیگرممکن است، دازای ساختار سبک تری باشند در چنین حالتی موتور درب بایدبرای هردو حالت قابل استفاده بوده بدیم معنی که قدرت کافی برای باز کردن درب سنگین طبقه همکف در یک زمان قابل استفاده بوده درحالیکه چنین قدرت موتوری باعث میشود درب طبقات دیگر بسیار سریع تر باز شوند وباز شدن درب ها به صورت نرم و روان نباشد. لذا سعی براین است در انتخاب درب ها وموتور سر درب کابین دقت شود تا ضمن یکسان بودن نوع درب هادرصورت تزئین روی آنها، موتور سردرب جوابگوی وزن اضافی شده به درب ها باشد
موتور سردرب آسانسور باید درب را به هنگام بازکردن نرم و بی صدا از سرعت صفر تا حداکثرسرعت سپس تا سرعت صفر جابه جا کند. معمولا تولیدکنندگان سرعت درب ها را در ساختمان های اداری0/3متربرثانیه ودر ساختمان های مسکونی 0/5متربرثانیه مدنظر قرار می دهند تا حداکثر ۱متر بر ثانیه قابل تنظیم باشد
مکانیزم نیروی محرکه درب کابین
بازشدن درب ها معمولاازطریق یک ارتباط مکانیکی که حرکت چرخشی موتور را به حرکت سینوسی یا خطی تبدیل میکند، انجام می شود.هرچقد که این کارسریع ترانجام شودبهتراست زیرا باعث صرفه جویی در زمان سوار و پیاده شدن درکابین آسانسور می گردد.
معمولاسرعت بازشدن درب هانسبت به بسته شدن بیشتر بوده، زمان کم تری راصرف می کند. باز کردن درب ها به صورت روان و نرم باسرعت بالابه کنترل دور(سرعت) خوب نیاز دارد. ازاین رو موتور سر درب باسرعت بالا معمولا گران ترازنوع کم سرعت است.
جهت کاهش خطر زخمی شدن مسافرین به هنگام سوارشدن، محدودیت های درمورد بسته شدن درب ها داریم. حداکثر انرژی جنبشی مورد نیاز برای بسته شدن درب ها یک مقدار ثابتی درنظر گرفته شده است. مقدارتعیین شده دراستانداردEN81می باشد به علاوه نیروی بسته شدن درب هنگامی که درب ها نباید از 150نیوتن بیشترباشدمقدارنیروی بسته شدن درب هنگانی که درحال متوقف شدن است درحدفاصل 1/3و 2/3طول درب (عرض بازشو) سنجیده می شود.
امروزه برای جلوگیری از برخورد درب به مسافرین از وسایل ایمنی تشخیص دهنده مانع در درب ها مورد استفاده قرار می گیرد در صورت اینکه مسافر در بین چارچوب درب و درب باشد وسیله فوق مانع از شروع به حرکت درب شده و یا در صورت حین حرکت قبل از تماس با مسافر باز می شود و حداکثر زمان باز شدن مجدد آن نباید بیش از بیست ثانیه به طول بینجامد.
مشکل ترین عمل کنترل درب است سخت ترین مراحل کار سیستم مکانیکی آن معکوس شدن جهت حرکت در آن هم در سریع ترین زمانی است که در در حال بسته شدن است تحت چنین شرایطی در باید به سرعت جمع شود توقف و سپس در جهت مخالف باز شود طراحی ضعیف یا تنظیم غیر صحیح و نصب نادرست سیستم باعث ایجاد ایراد در حرکت درب و جهت آن خواهد شد که متداول ترین ایراد در سیستم های درب می باشد.
ایرادهای مربوط به جهت گیری و حرکت درب ها همچنین می تواند در اثر افزودن وزن بیش از حد به درب ها روی دهد به طور مثال می توان به اعمال بار سنگین به درب های موجود آسانسور اشاره کرد درب ها را نباید تعویض یا روی آن روکش کرد مگر اینکه توانایی موتور درب کابین در مورد تحمل بار اضافی شناخته شده و کافی باشد
در درب های طبقات از نوع ولایی که با نیروی دست فعال شده و باز می شوند و توسط فنر خود بسته می شوند قفل ایمنی مخصوص قفل سردرب طبقه بر روی چارچوب درب های طبقات نصب می گردد که در آن زبانه ای فعال شده و به سوراخی که در لنگه در تعبیه شده وارد می شود و از باز شدن درب به هنگامی که کابین در تراز طبقه نیست ممانعت به عمل می آورد.
علاه بر این همزمان یک اتصال الکتریکی باز و بسته بودن درب را به سیتسم تابلو فرمان اعلام میکند و به هر علتی که این اتصال قطع باشد به معنی باز بودن درب طبقه است و کابین در هر جای از چاه آسانسور باشد متوقف خواهد شد.
مگنت درب باز کن آسانسور
مگنت درب باز کن، وسیله ای است که از یک بوبین مغناطیسی، یک اهرم و جک تشکیل شده است و بر روی کابین سمت قفل ایمنی درب لولایی طبقه نصب می شود.
هر گاه کابین مقابل طبقه ای که در آن توقف دارد برسد، مگنت درب باز کن همزمان با آسانسور از کار افتاده و اهرم آن که تحت فشار جک عمل میکند اهرم قفل را به عقب رانده و زبانه قفل از لنگه درب بیرون آمده و اجازه باز شدن درب را می دهد.
در همین موقع کابین نیز به تراز طبقه رسیده و مسافرین امکان سوار شدن و پیاده شدن را پیدا می کنند .
در طبقه ای که کابین نباید توقف داشته باشد، مگنت درب باز کن به همراه آسانسور فعال باقی مانده و لذا اهرم آن با اهرم قفل درب های لولایی دیگر طبقات درگیر نمی شود و درب آنطبقات نیز باز نخواهد شد.
زمان های باز و بسته شدن درب آسانسور
انتخاب موتور درب مناسب معمولا به کاربرد آسانسور بستگی دارد. به طور کلی موتور درب های پر سرعت باید با آسانسور های پر سرعت استفاده شوند. آسانسور های پر سرعت تناسب چندانی با نیروی محرکه درب کند و پر سر و صدا ندارند.
جدول۴ به طور نمونه زمان های باز و بسته شدن درب و کاربرد های احتمالی برای موتور های درب را نشان می دهد. اصطلاحات سرعت کم، سرعت متوسط و سرعت زیاد هنوز به خوبی تعریف نشده اند از این روفقط به عنوان راهنما به كار رفته اند. توجه داشته باشيد كه موتورهاى محركه كم سرعت به طور كلى ارزان هستند و معمولاً نمى توانند سرعت بازكردن درب را بيشتر از بستن فراهم نمايند.
زمان هاى باز و بسته شدن درب هاى كه از وسط باز مى شوند كمتر از نوع رو هم بازشو است. زمان هاى باز و بسته شدن دربها تاثير مهمى در بازدهى آسانسور و زمان مربوط به جرخة حركت (RT.T) أن دارد. هر يك ثانيه صرفه جويى در زمان بسته شدن درب باعث مى شود تقريباً ٥ درصد توانايى جابه جايى ترافيك ساختمان افزايش يابد.
نصب درب آسانسور
دربها و موتور محركه درب كابين بايد طبق توصية توليدكننده نصب كردند. اصولاً موتور به تنهايى يا به همراه ديكَر قطعات بايد به حارجوب كابين به طور محكم نصب شود. دربها و موتور محركه درب كابين يس از نصب بايد از نظر عملكرد كنترل شوند تابه صورت روان وبى صدا كار كنند. اصولاً دربها و موتور محركه درب كابين در اغلب موارد حدود ٨٥ درصد از ايرادات مربوط به أسانسور رابه خود اختصاص مى دهند.
زمان هاى باز و بسته شدن درب، سطوح سروصدا و انررى سنتيك به هنكَام حركت و مقدار نيروى ضربه اى كه به هنكام بستن توليد مى كند نيز كنترل شود. حدفاصل بين آستانه (سيل) درب طبقه و آستانه درب كابين در آسانسورهاى مسافربر حداكثر ٣٥ ميلى متر و حداقل آن ١٨ ميلى متر مى باشد.
تجهيزات ايمنى مسافرين آسانسور
وسايل تشخيص دهنده مسافرين در زمان ورود و خروج از كابين آسانسور جهت حفظ ايمنى و اسايش انها الزامى است اين وسايل از نظر كاركرد ونحوة كنترل جلوكيرى از بسته شدن درب با يكديكَر فرق مى كنند. امروزه سيستم هاى فتوسل، تشخيص دهنده و آشكار ساز مسافر از متداول ترين انواع سيستم ايمنى دربها هستند.
آشكار سازهاى فتوسل و يا فتوسل هاى پرده اى باعث ايجاد حساسيت در تمام قسمت درب مى شوند و قبل از اين كه درب شروع به بسته شدن وباعث ضربه به مسافر و ترولى شود، مانع از بسته شدن درب مى گردد.
اين وسايل باعث افزايش راندمان استفادة از آسانسور مى شوند و باعث بهبود زمان باز و بسته شدن آسانسور در پاسخ به حركت مسافرين شده، در صورت وجود مانعى سر راه درب، از بسته شدن و باز شدن غير ضرورى درب جلو گیری مى كنند.
طرز کارفتوسل درب آسانسور
آشكارساز با ايجاد يك ميدان تشخيص، كه ممكن است تايك فاصله كوتاه (حدود امترى)
جلوى درب كَسترش يابد و يا كل يهناى محل بازشدن درب را تحت پوشش قرار دهد، نيز مورد استفاده قرار مى گیرد.در سيستم هايى كه به صورت ٣D كار مى كنند سطح ناحيه اى كه اين ميستمها عمل مى كنند تا حدود نصف عرض درب ورودى از مركز درب مى باشد.
در صورت ورود مسافر، اشكار ساز، مانع از بسته شدن درب مى گردد. دقت سيستم هاى الكترونيكى نسبت به سيستم مكانيكى كه با برخورد درب به مسافر يا ترولى عمل مى كردند از حساسيت بيشترى برخور دار هستند وباعث عدم برخورد درب با مانع مى كَردند. واين باعث راحتى بيشتر مسافرين به هنگام ورود به كابين مى شود و ايمنى بهترى را براى درب ها فراهم مى كند تا سالم تر بمانند. وجود سيستم پرده نورى باعث كاهش مشكلات درب وافزايش عمر آن و كاهش هزينه هاى نكَهدارى خواهد بود.
در صورت بروز ايراد در سيستم هاى ايمنى الكترونيكى فوق الذكر، دربها بايد باز بمانند يا اينكه فقط با سرعت كمى و با صداى هشدار دهنده بسته شوند.